Η Σοφία Στρέζου σχολιάζει τις Πυγολαμπίδες
ΘΟΔΩΡΗΣ ΒΟΡΙΑΣ - Πυγολαμπίδες (३३ χαϊκού)
Το περιοδικό «ΟΚΤΑΣΕΛΙΔΟ του Μπιλιέτου» για την περίοδο Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2011 φιλοξενεί τις ΠΥΓΟΛΑΜΠΙΔΕΣ του Θοδωρή Βοριά. Πρόκειται για 33 χαϊκού του ποιητή, με ακριβά αποστάγματα λέξεων και συναισθημάτων.
«Όταν νυχτώνει
τα μολύβια δε γράφουν,
γίνονται σφαίρες.»
Η ακριβοθώρητη ποίηση του Θοδωρή Βοριά διασταυρώνεται με την τεχνική των χαϊκού, για μας δώσει δείγματα υψηλής αισθητικής και συμπυκνωμένης γραφής με νοήματα που επιδιώκουν ν’ αφυπνίσουν αισθήσεις. Οι λέξεις γίνονται ξιφολόγχες που τρυπούν στίχους, αγιάζοντας τα ποιήματα.
Η νύχτα χωρά στη μνήμη που αναπλάθει πόνο και θλίψη, φως και σκοτάδι, για να επιστρέψουν σκιές και σιωπές στα περιθώρια σελίδων της ποιητικής γεωγραφίας.
«Ξέρω πως κρύβεις
ένα κομμάτι νύχτας
μέσα στην τσέπη.»
Στα χαϊκού ο λόγος γίνεται πυκνός, ελλειπτικός επομένως και πιο δύσκολος ώστε να συμπεριλάβει όλα εκείνα που θάθελε ο ποιητής να καταθέσει. Παρ’ όλα αυτά ο Θοδωρής Βοριάς αποδεικνύει την δυνατότητά του να γράψει το ίδιο καλά και στο συγκεκριμένο είδος. Αναδεικνύει την αλληλεγγύη της μιας γραφής προς την άλλη, δουλεύοντας αισθητικά τα νοήματα στο ρυθμό μιας άλλης τεχνικής, υπηρετώντας πάντα με σεβασμό την τέχνη του. Υποτάσσεται στην ανάσα και τον βηματισμό μιας εσώτερης ειλικρινής ανάγκης που εναρμονίζεται με χάρη, υπερασπιζόμενος τον Ποιητικό Λόγο.
«Αδιάλλακτη
σιωπή δρεπανηφόρος
σφάζει τις νύχτες.»
«Όταν ο ήλιος
ξεμένει από βέλη
στη γη νυχτώνει.»
Η υποσυνείδητη πηγαία πνοή κατακτά αβίαστα την μορφή του συγκεκριμένου είδους με τόλμη, καθώς ορίζεται μέσα στην ιστορία της προσωπικής ατομικότητας που αφορά όμως και την προσωπική ατομικότητα των αναγνωστών. Η έκταση του περιεχόμενου νοήματος ενός ποιήματος ακουμπά, σε κείνη την εξαϋλωμένη ευγένεια που αποπνέουν οι στίχοι, δίνοντας την δυνατότητα στην ψυχή να συλλάβει το ωραίο που της δίνεται. Έτσι απλά φτάνει και αναδημιουργεί λυτρωτικά το δημιούργημα. Υψώνεται μαζί με τον δημιουργό, αφού προηγουμένως έχει καταδυθεί ως την μυθική ενσυναίσθηση του ποιητή.
«Έσταξε θλίψη,
το χώμα ήπιε νύχτα,
φύτρωσαν σκιές.»
«Δράκοι της νύχτας
καταπίνουν αστέρια
και σκόρπιους στίχους.»
Ο Θοδωρής Βοριάς με την ποίησή του καταφέρνει να μας μεταφέρει εικόνες από αγνοημένους τόπους, που διατηρούν την οικειότητα με εύγλωττο και κατανοητό τρόπο, με πλήρη συγκίνηση. Διακρίνουμε μια αρετή μέτρου, χωρίς υπερβολικά μεγέθη, θυσιάζοντας τα γιγάντια στα ανθρώπινα. Έτσι φθάνει να κερδίσει την πειθαρχία στον Λόγο, με ευλύγιστη ισορροπία στο οικοδόμημα της ποίησης. Μορφοποιεί και τιθασεύει τις λέξεις στις κανονιστικές αντιλήψεις του αυστηρού πλαισίου των χαϊκού (5-7-5), χωρίς να χάνει την αισθητική ουσία των ποιημάτων.
«Δεν είσαι δάσος,
πευκοβελόνα είσαι
στο μανίκι μου.»
Η φαντασία ακολουθεί τις δικές της διαδρομές στο ύφος και τις λεκτικές αποχρώσεις του ποιητή, γυρεύοντας ν’ αποκαλύψουμε την δική μας αλήθεια, μέσα από την αλήθεια του δημιουργού. Ας την αναζητήσουμε στις ΠΥΓΟΛΑΜΠΙΔΕΣ του Θοδωρή Βοριά και τα 33 χαϊκού που φιλοξενούνται στο ΟΚΤΑΣΕΛΙΔΟ του Μπιλιέτου, Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2011. Καλοτάξιδο…
«Έσβησε το φως
-το σκοτάδι ασελγεί
στη φαντασία.»
#
Ο Γιώργος Πρίμπας σχολιάζει τις Πυγολαμπίδες
Υπεύθυνος στήλης: Γιώργος Πρίμπας
Ο ποιητής Θοδωρής Βοριάς γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη όπου μέχρι και σήμερα ζει με την οικογένεια του.
Η ποιητική συλλογή «Πυγολαμπίδες (33 χαϊκού)» που εκδόθηκε το 2010 από τις εκδόσεις Μπιλιέτο είναι η τρίτη του ποιητική συλλογή και η πρώτη αποκλειστικά με ποιήματα χαϊκού. Οι δυο προηγούμενες «Το τρύπιο ταβάνι» (2006) και «Νυχτερινές επιπλοκές» (2008) εκδόθηκαν από τον εκδοτικό οίκο Ερωδιός. Επιπλέον έχει κυκλοφορήσει σε ηλεκτρονική μορφή μέσω του διαδικτύου δυο e-books με αποσπάσματα από τις τραγωδίες του Ευριπίδη, «Ανδρομάχη» και «Μήδεια» σε ελεύθερη απόδοση.
Διατηρεί- το ηλεκτρονικό λογοτεχνικό περιοδικό «Λογοτεχνικά Επίκαιρα» [ http://logotexnika-epikaira.blogspot.com ] – την ιστοσελίδα «Το Εργαστήρι» [ http://vorias.blogspot.com ] και εκδίδει, μέσω της ιστοσελίδας των «Λογοτεχνικών Επικαίρων» το μηνιαίο ηλεκτρονικό περιοδικό «Λογοτεχνικά Σημειώματα».
Ποιήματά του έχουν δημοσιευτεί σε πολλά λογοτεχνικά περιοδικά είτε έντυπα είτε ηλεκτρονικά.
Ο Θοδωρής Βοριάς με αυτή του τη συλλογή καταφέρνει να μας προσφέρει 33 πολύ όμορφα 17σύλλαβα τρίστιχα (στη μορφή 5-7-5) και, κάτι που ελάχιστοι έλληνες δημιουργοί έχουν πετύχει μέχρι σήμερα, κάποια από αυτά να προσεγγίζουν το παραδοσιακό γιαπωνέζικο χαϊκού. Βέβαια το ζητούμενο είναι να διαβάζουμε ΠΟΙΗΣΗ και ο Θοδωρής Βοριάς συνεπής στη μέχρι τώρα πορεία του μας την προσφέρει και πάλι, αλλά όταν μια συλλογή τιτλοφορείται «χαϊκού» θα πρέπει, ο δημιουργός, να μην αρκείται στην παράθεση τρίστιχων 17σύλλαβων (5-7-5 ή 5-5-7) αλλά να προσπαθεί να μεταφέρει κάτι από τη «φιλοσοφία» που υπονοείται σε αυτά (στον ελάχιστο βαθμό που αυτό είναι δυνατό – αρκεί να συνειδητοποιήσουμε τη διαφορά του πολιτισμού που γεννήθηκε το χαϊκού και του δικού μας). Από τα τριάντα τρία ποιήματα της παρούσας συλλογής παρουσιάζονται τα εννέα και θεωρώ ότι το πέμπτο και το έκτο (κατωτέρω) είναι ποιήματα χαϊκού που αν τα συναντούσα τυχαία και δε γνώριζα το δημιουργό θα τα απέδιδα σε κάποιο ιάπωνα ποιητή πριν 2-3 αιώνες. Γιώργος Πρίμπας
(σ.σ. τα ποιήματα παρουσιάζονται στο μονοτονικό)
Η νύχτα ψάχνει
ερειπωμένες λέξεις
να ενεδρεύσει.
Όταν νυχτώνει
τα μολύβια δε γράφουν,
γίνονται σφαίρες.
Πνίγουν δια βοής
την ήρεμη μέρα μου
στη λεωφόρο.
Χαμένες ψυχές
με φτηνές ανιλίνες
φτιάχνουν σκοτάδια.
Χιόνι στις λάσπες
η χαλασμένη μέρα
που ξεψυχάει.
Πως την κρέμασες
ανάποδα τη νύχτα
σαν νυχτερίδα.
Ξύπνα τον ήλιο,
μαλώσανε τ’ αστέρια
με το φεγγάρι.
Έσβησε το φως
– το σκοτάδι ασελγεί
στη φαντασία.
(Ημέρα χρωμάτων)
Οι πεθαμένοι
σχεδιάζουν γκράφιτι
στις ταφόπλακες.
